Jak wyglądał pierwszy tydzień wojny z perspektywy miasta, w którym rozpoczął się najkrwawszy konflikt w dziejach ludzkości? 1 września 2023 r., w 84. rocznicę wybuchu II wojny światowej, wspólnie z Archiwum Państwowym w Gdańsku zapraszamy na plenerową wystawę „7 dni”, będącą próbą odtworzenia tamtych wydarzeń.

W I Wojnie Światowej Niemcy poniosły klęskę. Polska odzyskała niepodległość, a wraz z nią dostęp do morza. W Traktacie Wersalskim, kończącym I Wojnę Światową, Gdańskowi wraz z przyległymi gminami i miastami Oliwą i Sopotem nadano status wolnego miasta o charakterze odrębnego państwa, ale z włączeniem w skład terytorium celnego Polski i zapewnieniem jej szerokich uprawnień w porcie gdańskim. Fakt  ten stanowił już z chwilą ogłoszenia zarzewie konfliktu pomiędzy pokonanymi Niemcami a odrodzoną II Rzeczpospolitą.

Od 1933 r. po dojściu do władzy w Gdańsku nacjonalistów stopniowo ograniczano swobody obywatelskie, zmieniał się klimat społeczny i nastroje. Mniejszości, w tym mniejszość polska stanowiąca ok. dziesięciu procent mieszkańców Gdańska, była poddawana represjom, które w roku wybuchu wojny przerodziły się w agresję fizyczną (pobicia, grabieże i niszczenie mienia). II Wojna Światowa wybuchła w Gdańsku i rozpoczęła się atakiem na Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte, która była polską eksklawą w Wolnym Mieście. Dla Polaków 1 września w Gdańsku rozpoczął się atakiem na budynek Poczty Polskiej, zajęciem budynku Komisariatu Generalnego RP, budynku Dyrekcji Kolei Państwowych i wielu innych obiektów, a także aresztowaniami wśród przedstawicieli elit polskich.

Wytrwałość obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku i trwająca siedem dni bohaterska obrona Westerplatte stały się symbolami dla pokoleń Polaków. Prezentowana wystawa przypomina tamten czas, pokazuje również reakcje na pierwsze dni wojny zwykłych gdańszczan, Polaków i Niemców. Zachęcamy do poznania historii przez pryzmat archiwalnych fotografii, będących świadectwem września 1939.

Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy, piątek, 1.09.2023, godz. 10:00, przed gmachem przy ul. Wałowej 24

▪ Wystawa plenerowa, ul. Wałowa 24

▪ 1 września – 30 listopada 2023 r.

▪ Organizatorzy PAN Biblioteka Gdańska, Archiwum Państwowe w Gdańsku

▪ Kuratorka: Marta Pawlik-Flisikowska, Dział Zbiorów Specjalnych (Fotografie), Marta.Pawlik@bg.pan.pl