Serdecznie zapraszamy na najnowszą wystawę w PAN Bibliotece Gdańskiej – „Statki z Gdańska – ikony PRL-u”.
200 widokówek z portretami statków i okrętów zbudowanych w gdańskich stoczniach, stoczniowe albumy, wydawnictwa reklamowe i modele zgromadzone przez PAN BG i kolekcjonerów-marynistów przypominają lata świetności stoczni i żeglugi na naszym brzegu Bałtyku. Ale tym razem nie chodzi o proste, sentymentalne wspominki. Wystawa prezentuje bowiem słabo uświadomiony fenomen naszej kultury – w latach 60. XX wieku statki towarowe polskich armatorów trafiły na masowo wydawane pocztówki dostępne w całym kraju, nie tylko na Wybrzeżu.
Trudno znaleźć podobne zjawisko na świecie. Owszem, pływające dzieła stoczniowców chętnie portretowano na widokówkach, ale pod warunkiem, że wystawało z nich dużo luf (to okręty) albo kominów (to statki pasażerskie). Tymczasem w Polsce konie robocze żeglugi liniowej, czyli budowane w Stoczni Gdańskiej „dziesięciotysięczniki” w jednym tylko 1963 roku ozdobiły ćwierć miliona pocztówek. Swoje kartki miało ponad 170 statków Polskich Linii Oceanicznych (także zagranicznej budowy), a ich łączny nakład osiągnął kilka milionów egzemplarzy. Ten pocztówkowy wyraz fascynacji flotą handlową jest częścią naszego dziedzictwa.
Wystawa sięga głębiej w przeszłość gdańskich stoczni – PAN BG i kolekcjonerzy kart pocztowych pokazują także produkcję z początku XX wieku. Są to pancerniki i krążowniki Kaisermarine, bo po zwykłych frachtowcach nie pozostały tego rodzaju pamiątki. Wiadomo, co tworzyło w II Rzeszy popyt na obrazki z okrętami – pruski militaryzm i imperialne ambicje, które podzielała większość niemieckiego społeczeństwa. Ale do dziś nie wiemy, co u nas napędzało pocztówkowy biznes marynistyczny. Uroda statków? Tęsknota za wyfrunięciem przez „okna na świat”? A może były dowodem, że „yes, we can!”? Wystawy zwykle odpowiadają na jakieś pytania, ta zaś przypomina, że są pytania jeszcze niepostawione.
Wystawę będzie można podziwiać w budynku PAN Biblioteki Gdańskiej przy ul. Wałowej 24 w terminie 7.06-11.07.2025 r.
Wernisaż wystawy odbędzie się w sobotę, 7.06.2025 r. o godz. 12:00
Wstęp wolny (w godzinach otwarcia budynku).
XII Spotkanie Kolekcjonerów Pocztówek Morskich – sobota, 7.06.2025 r.
Wystawa „Statki z Gdańska – ikony PRL-u” towarzyszy XII Spotkaniu Kolekcjonerów Pocztówek Morskich. Prezentujemy program wydarzenia:
10:00-12:00
Otwarcie 1. sesji (Marcin Mikiel i Wojciech Źródlak)
- Marek Błuś, „Wstęp do narodowej deltiologii morskiej”
- Adam Daszewski – „Moje 60 lat z marynistyką”
- Marta Pawlik-Flisikowska (PAN) – „Pocztówki i fotografie morskie w zbiorach PAN Biblioteki Gdańskiej”
- dr Aneta Kwiatkowska (PAN) – „O zbiorach morskich ulotnie”
- Waldemar Zajdel – „Dar Młodzieży – ikona czy ambasador? A może jedno i drugie?”
12:00-13:00
otwarcie wystawy „Statki z Gdańska – ikony PRL”
13:00-15:00
- Spotkanie z Jerzym Uklejewskim na temat działalności jego Ojca, fotografika Janusza Uklejewskiego.
- arch. Roman Sebastyański – „Stocznia Gdańska w XXI wieku”
15:00-17:00
- spacer z Romanem Sebastyańskim po terenach Stoczni Gdańskiej
Katalog wystawy Staki z Gdańska – ikony PRLu
