Były kwiaty dla pierwszego donatora zbiorów, nagrody i medale dla emerytowanych i wciąż czynnych zawodowo bibliotekarzy oraz wiele wzruszeń – 27 czerwca uroczyście świętowaliśmy jubileusz powołania przed 425 laty Biblioteki Gdańskiej.
Uroczystość odbyła się w kościele Świętej Trójcy w Gdańsku. Dlaczego tam? Nieopodal, w kompleksie poklasztornym, mieściła się pierwsza siedziba Biblioteki Gdańskiej, a w świątyni znajduje się epitafium jej pierwszego donatora, markiza Bonifacia. W ławkach zasiedli dawni i obecni pracownicy, ich rodziny, przyjaciele biblioteki… Przybyli też przedstawiciele Polskiej Akademii Nauk, do której struktur placówka została przyłączona w 1955 roku – prof. Stanisław Filipowicz, wiceprezes PAN i Tadeusz Latała, kanclerz.
– W łacińskim tekście aktu fundacyjnego z końca XVI wieku, powołującego do życia bibliotekę ówczesnego Senatu Gdańskiego (Rady Miasta Gdańska), zapisano, że biblioteka ma służyć uczniom, zachęcać do zdobywania wiedzy i być pomocna nauce. Oprócz tego ma być także ozdobą miasta – mówiła na inauguracji uroczystości dr Anna Walczak, dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej. – Minęło kilka wieków i właściwie nic się nie zmieniło, nadal służymy. Dzisiaj jako jednostka Polskiej Akademii Nauk nie tylko chronimy powierzone nam dziedzictwo kulturowe, ale także aktywnie wspieramy badania naukowe, działalność wystawienniczą i edukacyjną. Nadal służymy i zapewniam, że tak pozostanie.
Głos zabrali także prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz i prof. Stanisław Filipowicz, wiceprezes PAN.
– Księgozbiór Biblioteki Gdańskiej to nasze dobro wspólne i prawdziwy powód do dumy. Mieszka w nim wiedza o przeszłości naszej i naszego miasta, bez niej nie bylibyśmy sobą, a jeszcze trudniej byłoby iść naprzód – mówiła prezydent miasta, podkreślając, że naszą powinnością jest ocalić księgozbiór dla przyszłych pokoleń, jak tego chcieli nasi poprzednicy.
Rzeczywiście, w pierwszym katalogu ksiąg Biblioteki Gdańskiej zapisano, że biblioteka powstała po to, aby dzieła „z powodu niedbałości i niesprawiedliwości ludzi bądź czasów” nie zostały oddane „niezasłużenie […] na pastwę zapomnienia i zagłady, służyły i zostały przekazane następnym pokoleniom – ocalone i nienaruszone”.
Prof. Stanisław Filipowicz, podkreślając wartość zbiorów gdańskiej placówki, również akcentował ciągłość pokoleń, teraźniejszość i przyszłość, które wynikają z przeszłości.
Z okazji jubileuszu zasłużeni pracownicy Biblioteki Gdańskiej zostali uhonorowani Medalami Prezydenta Miasta Gdańska i Nagrodami Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury.
Dr Anna Walczak, wicedyrektor Wanda Pętlicka, najstarsza stażem pracownica biblioteki – Stefania Kozłowska i najmłodsza stażem – Aleksandra Litwinienko symbolicznie pokłoniły się markizowi Bonifacio, pierwszemu donatorowi biblioteki, pod jego epitafium składając wieniec kwiatów.
– Wyrażamy w ten sposób wdzięczność wszystkim tym, których księgozbiory i owoce pracy przez wieki znajdowały miejsce w zasobach Biblioteki Gdańskiej. Chwała Wam i pamięć na wieki! – mówił w tym czasie prowadzący uroczystość szef biblioteki z sąsiedztwa – z Europejskiego Centrum Solidarności, jednej z najmłodszych bibliotek w mieście – Arkadiusz Smagacz.
Zwieńczeniem święta był koncert organowy. Zabrzmiały utwory organowe pochodzące ze zbiorów Biblioteki Gdańskiej, a słuchacze wyruszyli w podróż przez 300 lat gdańskiej muzyki organowej. Zagrał dr hab. Andrzej Szadejko, wielokrotnie nagradzany kompozytor, dyrygent, organista, twórca festiwali i cykli koncertów, profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku, który kierował odbudową organów u Świętej Trójcy.
Po czym o. dr Tomasz Jank, gwardian klasztoru i rektor kościoła Świętej Trójcy w Gdańsku, odprawił mszę za byłych i obecnych pracowników Biblioteki Gdańskiej.
MEDALE PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA | ODZNACZENI
dr Maria Babnis – ponad 30 lat pracy, autorka wielu prac dokumentujących zbiory
prof. Edmund Kotarski – wieloletni dyrektor i wicedyrektor, badacz staropolskiego dziedzictwa literackiego, promotor prac badawczych bibliotekarzy
dr Jan Kucharski – autor m.in. pierwszego katalogu drukowanego zasobów fotograficznych biblioteki: „Fotografie dawnego Gdańska”
Teresa Łuniewska – wieloletnia główna księgowa biblioteki
Ewa Ogonowska – ponad 40 lat pracy, przez wiele lat kierownik Działu Zbiorów Specjalnych
dr Maria Pelczar – była dyrektor biblioteki, za której kadencji powstał nowy budynek, zrewitalizowano stary gmach, a biblioteka wkroczyła w epokę katalogowania online
Wanda Pętlicka – wieloletnia wicedyrektor, związana z placówką od ponad 50 lat, prezes Fundacji Biblioteki Gdańskiej
Lidia Pszczółkowska – kierownik Pracowni Rękopisów, autorka wielu prac, tłumaczka tekstów łacińskich
Anna Siemiginowska – jedna z bliskich współpracownic pierwszego powojennego dyrektora dr Mariana Pelczara, pionierka badań nad spuścizną Jana Heweliusza
dr hab. Przemysław Szafran – wieloletni wicedyrektor biblioteki, autor m.in. „Bibliografii Gdańska”
Krystyna Świerkosz – kierowniczka Działu Czasopism, autorka drukowanych tomów „Katalogu rękopisów”
dr Anna Walczak – dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej, związana z placówką od ponad 30 lat, pionier katalogowania elektronicznego
Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury | Uhonorowani
Helena Dzienis – za wieloletnią pracę badawczą nad zbiorami
Marta Klott-Żychska – za wieloletnią pracę nad ochroną najcenniejszych obiektów
Stefania Kozłowska – za ponad sześć dekad niestrudzonej pracy na rzecz godnego przechowywania zbiorów
Regina Liczmańska-Małek – za stworzenie wzorcowego Archiwum Zakładowego
Maciej Mielniczuk – za niestrudzone gospodarowanie gmachami historycznym i nowym
Ewa Penkalla – za wzorowe organizowanie pracy w zakresie nowej książki
Krystyna Sarnowska-Jackowska – za wieloletnią opiekę nad zbiorami ikonograficznymi i pracę badawczą
Stefania Sychta – za wieloletni wkład pracy w archiwizację cyfrową zbiorów historycznych oraz prace translatorskie
dr Zofia Tylewska-Ostrowska – przez dwie kadencje dyrektor placówki, niestrudzenie pracująca na rzecz popularyzacji i organizacji bezcennych zbiorów
Anna Wytyk – za wieloletnią pracę na rzecz zbiorów kartograficznych oraz wolontariacką aktywność w Fundacji Biblioteki Gdańskiej
fot. Dominik Paszliński / www.gdansk.pl
